تفاوت بین گیجی و منگی با سرگیجه چیست؟

گیجی و منگی و سرگیجه  اغلب به جای هم استفاده می شوند. با این حال، این اصطلاحات در واقع دو نوع مختلف احساس را توصیف می کنند.

سرگیجه، و گیجی و منگی نیز می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. به همین دلیل، مهم است که بدانید چگونه بین این دو تفاوت قائل شوید.

در این مقاله نحوه تشخیص سرگیجه، گیجی و منگی را توضیح خواهیم داد. همچنین بررسی خواهیم کرد که چه چیزی می تواند باعث این احساسات شود و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم.

تفاوت اصلی بین سرگیجه، گیجی و منگی چیست؟

سرگیجه به طور کلی احساس عدم تعادل را توصیف می کند. وقتی سرگیجه دارید، حرکت می تواند دشوار باشد. ممکن است در حین راه رفتن تلو تلو بخورید یا احساس کنید قرار است زمین بخورید.

بسیاری از افراد مبتلا به سرگیجه، گیجی و منگی را به عنوان یک علامت گزارش می کنند. با این حال، سرگیجه در واقع نوع خاصی از احساس را توصیف می کند. سرگیجه زمانی است که احساس می کنید شما یا اطرافتان در حال حرکت هستید.

اگر سرگیجه را تجربه کنید، ممکن است احساس چرخش، حرکت کردن یا واژگونی داشته باشید. مانند گیجی و سرگیجه نیز بر تعادل تأثیر می گذارد. غیر معمول نیست که فردی که سرگیجه دارد حالت تهوع یا استفراغ را نیز تجربه کند.

چه چیزی می تواند باعث سرگیجه، گیجی و منگی شود؟

سرگیجه، گیجی و منگی  نیز می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در زیر به آنها می پردازیم

گیجی و منگی

ممکن است به دلایل مختلفی دچار گیجی و منگی شوید. اغلب اوقات، به دلیل شرایط محیطی یا یک وضعیت سلامت زمینه ای اتفاق می افتد.

برخی از علل بالقوه گیجی و منگی عبارتند از:

• کم آبی بدن
• گرمازدگی
• قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
• نارسایی کمبود آهن
• فشار خون پایین (هیپوتانسیون)
• اضطراب
• دریازدگی
• ضربه به سر
• مصرف انواع خاصی از داروها
• مصرف الکل
• مسمومیت با مونوکسید کربن

سرگیجه

سرگیجه اغلب ناشی از شرایطی است که بر سیستم دهلیزی شما که در گوش داخلی شما قرار دارد، تأثیر می گذارد. سیستم دهلیزی شما به مغز شما کمک می کند تا اطلاعاتی در مورد حرکت، موقعیت و مکانی که در فضا هستید ارائه دهد.

سرگیجه همچنین ممکن است ناشی از شرایطی باشد که بر سیستم عصبی مرکزی شما تأثیر می گذارد. این شامل مغز و نخاع شما نیز می شود.

علل بالقوه سرگیجه عبارتند از:

• سرگیجه وضعیتی حمله‌ای خوش‌خیم
• بیماری منیر
• نوریت وستیبولار
• لابیرنتیت
• میگرن دهلیزی
• سکته مغزی
• ضربه به سر
• تومورهایی که سیستم عصبی مرکزی یا گوش داخلی را تحت تاثیر قرار می دهند
• اسکلروز چندگانه
• انواع خاصی از داروها

 سبکی سر چیست؟

ممکن است در مورد سبکی سر تعجب کنید و اینکه چگونه این احساس با سرگیجه، گیجی و منگی مقایسه می شود. در واقع، سبکی سر اصطلاح دیگری است که اغلب همراه با سرگیجه، گیجی و منگی استفاده می شود.

هنگامی که احساس سبکی سر می کنید، ممکن است احساس پژمردگی یا ضعف نیز داشته باشید. در واقع، سبکی سر اغلب ممکن است قبل از بیهوش شدن اتفاق بیفتد. وقتی مغز شما اکسیژن کافی دریافت نمی کند، سبکی سر ممکن است رخ دهد.

چند نمونه از علل احتمالی سبکی سر عبارتند از:

• افت ناگهانی فشار خون هنگام ایستادن (افت فشار خون ارتواستاتیک)
• کم آبی بدن که می تواند ناشی از:

دریافت نکردن مایعات کافی
بیمار بودن با استفراغ یا اسهال

• مصرف دیورتیک ها
• قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
• استرس شدید فیزیکی یا عاطفی
• تنفس بسیار سریع (هیپرونتیلاسیون)
• انواع خاصی از داروها، مانند داروهای فشار خون، برخی از انواع داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد روان پریشی
• مصرف الکل
• آریتمی قلبی
• مشکلات ساختاری قلب، مانند کاردیومیوپاتی یا اختلالات دریچه قلب
• حمله قلبی
• سکته
• خونریزی شدید

ممکن است سبکی سر همراه با گیجی و منگی رخ دهد. علائم دیگری که ممکن است در صورت احساس سبکی سر داشته باشید عبارتند از:

حالت تهوع
عرق سرد
تاری دید

اگر احساس گیجی و منگی یا سبکی سر دارید چه باید بکنید

اگر شروع به احساس گیجی و منگی یا سبکی سر می کنید، اقداماتی وجود دارد که می توانید برای به حداقل رساندن خطر آسیب خود انجام دهید.

دراز بکشید: کاری را که انجام می دهید متوقف کنید و دراز بکشید تا این احساس از بین برود. اگر نمی توانید دراز بکشید، بنشینید و سر خود را بین زانوهای خود قرار دهید. وقتی احساس گیجی یا سبکی سر از بین رفت، به آرامی بلند شوید و سعی کنید چیزی را نگه دارید.
با احتیاط حرکت کنید: اگر نیاز به حرکت دارید، این کار را با دقت انجام دهید. در صورتی که دوباره احساس سرگیجه کنید، داشتن چیزی برای گرفتن حمایت ممکن است مفید باشد.
اجتناب از برخی فعالیت ها: ایده خوبی است که تا زمانی که احساس بهتری ندارید از برخی از انواع فعالیت ها خودداری کنید. این شامل رانندگی با ماشین، استفاده از ابزار یا ماشین آلات، یا بالا رفتن از نردبان است.
کم آبی: ممکن است علائم شما ناشی از کم آبی بدن باشد. به همین دلیل سعی کنید در حین بهبودی به آرامی مقداری آب بنوشید.
توانبخشی وستیبولار: همانطور که در بالا توضیح دادیم  سرگیجه، گیجی و منگی با هم تفاوت دارند. ولی برای درمان آنها می توان از توانبخشی وستیبولار بهره جست. در موارد گیجی و منگی به دنبال استرس و اضطراب، میگرن وستیبولار و یا حتی مواردی بعد از درمان سرگیجه هایی با منشا سیستم وستیبولار گوش داخلی مانند bppv، نوریت وستیبولار، منیر، لابیرنتیت و ... ممکن است گیجی و منگی برای مدت زیادی در فرد بماند، معمولا یکی از تفاوت های اصلی گیجی و منگی با سرگیجه در زمان آنهاست به طوری که سرگیجه معمولا حالت حاد و شدید دارد درصورتی که گیجی و منگی مزمن است و طولانی مدت هرچند با شدت کمتر.

 طبق تجربه خودم در کلینیک تخصصی سرگیجه و تعادل اسپین خرم آباد تمرینات توانبخشی که به صورت اختصصاصی برای گیجی و منگی های مزمن طراحی شده است، به بیمار داده می شود تا به صورت هفتگی و تا چند هفته در منزل انجام دهد. نتایج خارق العاده بوده و به درمان کمک زیادی می کند.

 

نکاتی برای جلوگیری از سرگیجه، گیجی و منگی یا سبکی سر

اگرچه ممکن است همیشه نتوانید از سرگیجه، گیجی یا سبکی سر جلوگیری کنید، اما اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به این احساسات انجام دهید.

هیدراته بمانید: سرگیجه و سبکی سر هر دو می توانند ناشی از کم آبی بدن باشند، بنابراین مایعات فراوان بنوشید. این به ویژه اگر  بیمار با استفراغ یا اسهال است، در محیط گرم فعالیت می کند یا ورزش و فعالیت بدنی شدید دارد.

استرس را کنترل کنید: احساس استرس یا اضطراب می تواند این علائم را ایجاد کند، بنابراین به دنبال راه هایی برای کاهش سطح استرس خود باشید. برخی از گزینه های موثر عبارتند از یوگا، تنفس عمیق و مدیتیشن.
وعده های غذایی منظم بخورید: خوردن غذای کافی و خوردن وعده های غذایی منظم می تواند به جلوگیری از احساس گیجی یا سبکی سر کمک کند.
استراحت کنید: کمبود خواب می تواند خطر گیجی یا سبکی سر را افزایش دهد.
از مصرف برخی مواد اجتناب کنید: اگر اغلب احساس گیجی یا سبکی سر می کنید، موادی مانند کافئین، الکل یا نیکوتین می توانند علائم شما را بدتر کنند.
از وسایل کمکی استفاده کنید: اگر اغلب دچار سرگیجه، گیجی  یا سبکی سر می‌شوید، ممکن است ایده خوبی باشد که از عصا استفاده کنید یا نرده‌ها یا میله‌هایی را در خانه خود نصب کنید تا از سقوط جلوگیری کنید( به ویژه برای سالمندان)
از حرکات خاصی دوری کنید: اگر اغلب سرگیجه دارید، سعی کنید از انواع خاصی از حرکات خودداری کنید، مانند:
سر خود را به سرعت حرکت دهید
خم شدن برای برداشتن وسایل
خیلی سریع از حالت نشسته یا دراز کشیده بلند شدن
گردن خود را دراز کنید، مانند زمانی که به چیزی در قفسه می رسید
مدیریت داروها: اگر داروهایی مصرف می کنید که باعث احساس سرگیجه، گیجی و منگی یا سبکی سر می شوند، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است دوز خود را کاهش دهید یا به داروی دیگری تغییر دهید.