سکته مغزی ممکن است به دوصورت ایسکمی( قطع خونرسانی در مغز) یا خونریزی در مغز اتفاق بیافتد. سکته های ایسکمی به علت انسداد در عروق خونی اتفاق می افتد. این انسداد ممکن است ناشی از یک منبع دور باشد، مثل یک لخته از قلب که به آنها امبولی گفته می شود. سکته هایی که علت لخته دارند بیشتر اوقات به علت تجمع کلسترول در دیواره عروق خونی اتفاق میافتند. دلیل دیگر این نوع سکته ممکن است به علت افت فشار خون باشد. به جز دو طبقه بندی بالا دلایل دیگری برای سکته های مغزی وجود دارد. برای مثل سکته می تواند به علت انسداد مکانیکی عروق اتفاق بیافتد، مثل ماساژ سریع گردن ونخاع آن. یا حرکات سریع گردن. یکی از علائم سکته های مغزی به خصوص سکته در ساقه مغز سرگیجه و عدم تعادل، تهوع و استفراغ است که می تواند با سرگیجه های گوش همپوشانی داشته باشد و به اشتباهی تشخیص داده شوند.
سکته هایی با خونریزی
در حدود 15 درصد از کل سکته ها از این نوع هستند، که ناشی از خونریزی داخل مغز هستند و عمدتا به علت فشارخون بالا رخ می دهند. علت های دیگر ناشی از بی نظمی در لخته های خون، آسیب به دیواره های عروق یا بدشکلی عروق مثل آنوریسم یا آرتریونوس است. در ساقه مغز، اعصاب فشرده هستند و خونریزی عمدتا کشنده یا عوارض شدیدی دارد.
سرگیجه معمولا از علائم سکته ها به علت گردش خون قدامی نیست!
انسداد شریان
بیماری های شریانی یا شاهرگی به ندرت سبب سرگیجه می شوند. علت این است که قسمت هایی از مغز که کنترل حرکت را برعهده دارند در عقب هستند و با عروق دیگری خونرسانی می شوند( vertebral and basilar arteries). وقتی بیماری شریانی شدید باشد و بیماری در گردش خون خلفی باشد می تواند همراه با سرگیجه باشد، اما این غیرمعمول است. تشخیص از طریق MRA, CTA, داپلر یا آنژیوگرافی است.
مغز میانی
سکته در محدوده مغز میانی شایع است، اما به ندرت سبب سرگیجه می شوند.
مغز قدامی
سکته ها در ناحیه مغز قدامی غیر شایع هستند ولی باز به ندرت سبب سرگیجه می شوند.
سرگیجه در سکته های گردش خون خلفی
گردش خون خلفی به ساقه مغز و قسمت عقبی مغز( عمدتا قشر اکسیپیتال یا بینایی) خونرسانی می کند. علائم در گردش خون خلفی عمدتا به خاطر ساقه مغز است چون که مسیرهای عصبی در این ناحیه زیاد و فشرده هستند و همچنین این ناحیه کنترل عملکردهای زیادی از بدن را نسبت به قسمت عقب مغز(عمدتا بینایی) بر عهده دارد.
سکته در ساقه مغز خیلی شایع نیست اما عمدتا با سرگیجه همراه هستند. عمدتا به علت انسداد در عروق مهره های گردنی یا عروق بازیلار هستند.
تشخیص سرگیجه با علت سکته
اکثریت افراد با سرگیجه و گیجی سکته نکرده اند! بیشتر مواقع سرگیجه به علت مشکلات گوش داخلی، دیگر شرایط پزشکی و میگرن است.
در عمل، هیچ راه 100 درصدی برای تشخیص مشکل گوش داخلی از یک اختلال مرکزی که بر مسیر های عصبی گوش داخلی تاثیر می گذارد وجود ندارد. سکته یا سایر ضایعات مغزی می توانند بر روی مسیرهای عصبی گوش در ساقه مغز اثر بگذارند و این باعث همپوشانی در علائم می شود.
اخیرا تلاش هایی صورت گرفته است تا از ابزارهای ساده و سریع در اورژانس برای تشخیص سکته هایی با علائم سرگیجه استفاده کنند. این ابزارها برای این است که افراد با ریسک بالای سکته شناسایی شوند. یکی از این ابزارها hints است. تست vhit یکی از ابزارهایی است که می تواند در تشخیص کمک کند. اگر تست vhit مثبت باشد( ساکاد های اصلاحی و کاهش بهره) به نفع ضایعات محیطی یا گوش است. این تست در کلینیک سرگیجه و تعادل اسپین خرم آباد انجام می شود. و می تواند یک ابزار سریع برای کاهش نگرانی فرد از سکته باشد. یک ابزار دیگر نیستاگموس افقی با جهت ثابت می باشد که نشاندهنده ضایعات محیطی گوش است. برای تشخیص جهت نیستاگموس نیاز به دستگاه vng است که این تست هم در کلینیک سرگیجه و تعادل اسپین انجام می شود و می تواند در افتراق سکته از ضایعات محیطی کمک شایانی بکند. ابزار دیگر تراز چشم ها در محور عمودی است یعنی در سکته ممکن است یک چشم نسبت به دیگری در سطح بالاتری قرار بگیرد.
در مواردی که فرد با سرگیجه و عدم تعادل شدید بصورت ثابت و حتی همراه با علائم تهوع و استفراغ مراجعه می کند بسیار مهم است تا بتوانیم تا با مجموعه تست های نوارگوش، تست vng و vhit بین اختلالات محیطی مثل نوریت وستیبولار، لابیرنتیت یا حتی بیماری منیر و سکته های ساقه مغز افتراق دهیم. ابزارهایی که در بالا گفتیم کمک کننده است. همچنین تست های تصویربرداری مانند MRI و CT اسکن در تشخیص قطعی سکته ضروری هستند.
در پایان یادآور می شود این مطلب اختصاصی سایت www.spinclinic.ir می باشد.