وزوز گوش یا تینیتوس(tinnitus) درک یا شنیدن یک صدا در گوش یا سر است که منبع خارجی ندارد، بنابراین سایر افراد قادر به شنیدن آن نیستند. وزوز گوش یکی از بیماری های شایع در انسان است و به طور میانگین بر روی 15 درصد جمعیت اثر می گذارد. وزوز به طور رایج به عنوان یک صدای زنگ شرح داده می شود، اما در بعضی افراد دیگر انواع صدا مثل غرش، صدای باد و طوفان، همهمه، خش خش، سوت و صدایی مثل فرفره چرخیدن را می شنوند. وزوز بیشتر بر روی بزرگسالان اثر می گذارد ولی می تواند بر روی کودکان نیز اثر بگذارد. چه در بزرگسالان و کودکان وزوز گوش می تواند با مرور زمان کاهش یا حتی از بین برود. در بعضی موارد ممکن است با مرور زمان بدتر شود. زمانی که وزوز برای مدت زمان 3 ماه یا بیشتر طول بکشد مزمن تلقی می شود.
مکانیسم یا دلیل وزوز گوش هنوز بحث برانگیز است، اما بیشتر افرادی که وزوز دارند درجاتی از کم شنوایی را دارند. وزوز به ندرت با یک مشکل جدی پزشکی مرتبط است و به ندرت خطرناک است. و معمولا آن قدر شدید نیست که با فعالیت های روزانه تداخل پیدا کند. با این حال در بعضی افراد بر روی روحیات، خواب و تمرکز کردن تاثیر می گذارد. در موارد شدید ممکن است بهاضطراب و افسردگی منجر شود.
در حال حاضر درمان تضمینی برای وزوز گوش وجود ندارد. اما راهکارهایی برای کاهش علائم وجود دارد.
وزوز گوش، علائم چیست؟
فرد ممکن است صدا را در یک گوش، هر دوگوش یا در سر حس کند. صدا ممکن است شبیه زنگ، سوت، غرش، همهمه، تیک تیک یا تق تق، خش خش، صدای هیس، جیغ، باد و طوفان باشد. شدت صدا ممکن است ضعیف یا خیلی بلند باشد، جنس صدا نیز ممکن است زیر یا بم باشد. صدا ممکن است قطع و وصل شود یا به صورت ممتد و همیشگی باشد. صدا ممکن است در سر و گردن فرد بچرخد و با لمس نقطه خاصی از بدن علائم تینیتوس شروع یا قطع شود.
بیشتر دلایل وزوز سابجکتیو یا ذهنی هستند و فقط خود فرد می تواند صدای وزوزش را بشنود. وزوز آبجکتیو یا عینی یک علت پالسی یا ریتمیک دارد، مثل ضربان قلب در این موارد ممکن است صدا توسط استثکوپ شنیده شود. در موارد آبجکتیو وزوز دلایل قابل تشخیص دارد و قابل درمان هستند.
دلایل وزوز گوش چیست؟
درحالی که دلیل دقیق وزوز مشخص نشده است، علت را به موارد زیر ربط داده اند:
- در معرض قرارگیری نویز: بعضی افراد وزوز را بعد از در معرض قرارگیری یک نویز بلند در محیط کار، رویدادهای ورزشی یا کنسرت های موسیقی و عروسی تجربه می کنند. وزوز گوش همچنین مهمترین ناتوانی در افراد نظامی است و دلیل آن در معرض بودن صدای شلیک گلوله، تجهیزات و ماشین آلات نظامی، انفجار بمب و ... است.
- کم شنوایی: کم شنوایی که می تواند به علت نویز یا سن باشد، به طور قوی با وزوز مرتبط است. با این حال بعضی افراد با کم شنوایی هرگز وزوز را تجربه نمی کنند.
- داروها: وزوز می تواند به عنوان عوارض یک داروی خاص باشد، مخصوصا اگر دوز بالا مصرف شده باشد. داروهایی که با وزوز مرتبط هستند شامل داروهای غیر استروئیدی ضدالتهاب مثل( ایبوپروفن، ناپروکسن، آسپرین)، آنتی بیوتیک های خاص، داروهای ضدسرطان، داروهای ضد مالاریا و داروهای ضد افسردگی هستند.
- جرم و یا عفونت گوش: انسداد کانال گوش با سرومن و یا مایع ناشی از عفونت گوش می تواند سبب شروع وزوز گوش شود.
- آسیب به سر و گردن: آسیب به سر و گردن می تواند سبب آسیب به این موارد شود:ساختار گوش، عصبی که سیگنال صدا را به مغز انتقال میدهد یا نواحی از مغز که صدا را پردازش می کند. و این موارد سبب وزوز گوش شود.
ریسک فاکتورهایی که کمتر علت هستند؟
- بیماری منیر: وزوز می تواند یکی از علائم بیماری منیر باشد، اختلالی که سبب کم شنوایی و سرگیجه می شود.
- مشکلات در مفاصل فک: مفصلی که فک تحتانی را به جمجه وصل می کند، نزدیک گوش است. محکم بستن فک یا فشردن دندانها روی هم می تواند سبب آسیب به بافت های مجاور شود و این باعث بدتر شدن علائم شود.
- اختلالات مرتبط با تومور: وستیبولار شوانوما( آکوستیک نوروما) یک تومور خوش خیم بر روی عصب است گه از گوش به سمت مغز می رود. آکوستیک نوروماو دیگر تومورهای سر و گردن و تومورهای مغزی می تواند سبب وزوز گوش شود.
- مشکلات عروق خونی: فشارخون بالا، آترواسکلروسیز، یا بدشکلی در عروق خونی، مخصوصا اگر آنها در یا نزدیکی گوش باشند، می توانند سبب تغییر در جریان خون و سبب وزوز شوند.
- شرایط مزمن: دیابت، میگرن، اختلالت تیروئید، آنمی، اختلالات خود ایمنی مثل لوپوس و MS در میان شرایط مزمنی هستند که به وزوز لینک شده اند. در حالی که دلایل زیادی به وزوز گوش مرتبط شده اند برای بعضی افراد با وزوز هیچ دلیل خاصی دیده نشده است.
چه چیزی درک نویز در گوش را ایجاد می کند؟
یک نظریه این است که وقتی آسیبی به گوش داخلی می رسد، تغییراتی در سیگنال حمل شده توسط عصب گوش به مغز ایجاد می شود. در حالی که به نظر می رسد وزوز در گوش اتفاق می افتد، این صدای خیالی در ناحیه قشر شنوایی مغز تولید می شود. شواهد دیگری وجود دارد که نشان می دهد تداخلاتی بین قشر شنوایی و دیگر مدارات عصبی مغز در تولید وزوز نقش دارند. قشر شنوایی با دیگر قسمت های مغز مثل کنترل توجه و احساسات ارتباط دارد. مطالعات نشان داده اند افراد با وزوز گوش تغییراتی در ناحیه غیرشنیداری مغز دارند.
وزوز گوش چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر شما وزوز دارید توصیه می شود ابتدا توسط یک پزشک ویزیت شوید تا از وجود جرم گوش یا مایع ناشی از عفونت که سبب مسدود شدن کانال گوش می شود، آگاه شوید. همچنین سوالاتی در مورد سابقه پزشکی، مشکلات سر و گردن و گوش ها پرسیده می شود. بعد از آن پزششک گوش حلق و بینی ممکن است شما را به ادیولوژیست یا شنوایی شناس جهت انجام نوارگوش ارجاع دهد. توجه کنید یک ارزیابی کامل شنوایی اطلاعات خوبی در مورد منشا وزوز گوش می دهد، همانطور که می دانیم دلیل خیلی از وزوزهای گوش کم شنوایی است، بخصوص کم شنوایی در فرکانس های زیر اکثر موارد سبب یک وزوز شبیه سوت یا فرکانس زیر می شود. علاوه بر ارزیابی شنوایی پروسه ارزیابی وزوز گوش جداست که متاسفانه بیشتر ادیولوژیست ها آن را انجام نمی دهند. اما خوشبختانه ارزیابی جامع وزوز گوش در کلینیک شنوایی سنجی اسپین خرم آباد انجام می شود، در ارزیابی وزوز فرکانس و شدت وزوز گوش اندازه گیری می شود اندازه گیری فرکانس یا pitch وزوز اطلاعات بسیار مقیدی به ما میدهد مثلا اگر کم شنوایی در فرکانس های زیر وجود داشته باشد و pitch وزوز نیز زیر باشد به احتمال خیلی زیاد علت وزوز کم شنوایی است. یا در مواردی که شنوایی نرمال است و pitch وزوز بم است علت معمولا عروقی و ناشی از تغییر جریان خون در عروق نزدیک و داخل گوش است. پس یک نوارگوش بدون ارزیابی وزوز گوش اطلاعات جامعی به ما نمی دهد.
اگر وزوز شما ضربانی و پالسی باشد پزشک گوش، حلق و بینی ممکن است برای شما MRI , CT و یا تصویربرداری التراسوند برای شما بنویسد، تا مشکلات ساختاری یا شرایط پزشکی که سبب وزوز می شوند شناسایی و بعد از آن تحت درمان قرار بگیرند.
وزوز گوش چه درمانی دارد؟
وقتی وزوز علت فیزیولوژیک مثل جرم گوش یا مشکلات مفصل فک دارد، مشخص شدن این علت ها می تواند درمان را برای ما راحت کند و درمان پزشکی انجام شود. در مواردی که وزوز ذهنی بوده و درمان پزشکی ششاید کمتر کمک کننده باشد، چندین راه برای کم کردن علائم وجود دارد. درمان های زیر ممکن است به شما توصیه شود:
- صدا درمانی: بر اساس این دیدگاه وزوز ریشه در تغییرات مدار عصبی مغز دارد، که از کم شنوایی متاثر شده اند. بعضی شواهد وجود دارد که در معرض قرارگیری صدا می تواند سبب معکوس کردن تغییرات عصبی و کمک کردن به کاهش وزوز گوش شود. صدا درمانی سبب مسک (پوشش) صدای وزوز و همچنین سبب عادت کردن به آن و کم کردن توجه فرد به صدای وزوز می شود. چندین وسیله در صدادرمانی استفاده می شوند گه شامل موارد زیر هستند:
- گوشی موبایل: برنامه های زیادی جهت تولید صدای مسک طراحی شده اند، بدین صورت که با نصب آنها بر روی گوشی خود می توانید با گوش دادن به آنها حداقل به مدت 15 تا 20 دقیقه در روز توجه و تمرکزتان از روی صدای وزوز کم شود. یک نظریه این است که فقر شنوایی بعد از کم شنوایی باعث می شود تا صدا کمتر به قشر شنوایی مغز برسد و مغز برای جبران این کمبود صدا وزوز گوش را ایجاد می کند، حال با حریک دوباره عصب شنوایی با صدادرمانی حساسیت مغز کم شده و وزوز تا حدی فروکش می کند. برای دانلود این برنامه ها بر روی این لینک ها کلیک کنید و سپس برنامه ها را نصب کنید. لینک1 ، لینک2 ، لینک3 . دیگر وسایل مثل رادیو و یا فن های خانگی نیز می توانند استفاده شوند.
- سمعک: سمعک ها یکی از گزینه های درمانی اصلی افرادی با وزوز گوش که دارای کم شنوایی هستند، می باشند. سمعک ها با تقویت صداهای خارجی موجب می شوند که وزوز کمتر قابل توجه باشد.
- ژنراتورهای صدا قابل نصب بر روی گوش: وسایل الکترونیکی کوچکی هستند مانند سمعک که بر روی گوش فیت می شوند و صداهای خوشایندی تولید می کنند، این قابلیت را دارند تا یک رهاسازی از وزوز را در طول روز ارائه دهند.
- درمان شناختی: مشاوره می تواند سبب بهبود حال شما شود و این امر سبب کاهش اثر وزوز بر روی زندگی شما شود.
- آموزش: می تواند سبب کاهش اضطراب شما شود. در اکثر موارد وزوز گوش هیچ خطری برای شما ندارد و به مشکل پزشکی جدی مربوط نمی شود.
- درمان شناختی رفتاری: به شما آموزش می دهد تا چگونه اندیشه های منفی که سبب ناراحتی شما می شود را شناسایی کنید. مشاوره به شما آموزش می دهد تا چگونه واکنش شما به اندیشه های منفی تغییر کند و تمرکز شما بر روی تغییرات مثبت باشد و سبب کاهش اثر وزوز بر روی زندگیتان باشد.
- داروها: داروی خاصی برای درمان وزوز گوش وجود ندارد. پزشک ممکن است داروهای ضدافسردگی و ضد اضطراب برای بهبود حالت روحی شما تجویز کندو این امر به بهتر خوابیدن شما کمک می کند. در حالی که ویتامین های خاص، عرقیات گیاهیی، رژیم های خاصی توصیه شده است، ولی هیچ کدام از این ها اثر اثبات شده ای برای درمان وزوز گوش نداشته اند.
دانشمندان در حال انجام چه نوع تحقیقات مرتبط با وزوز گوش هستند؟
دانشمندان در چندین دانشگاه جهان در حال تحقیق بر روی درک بهتر دلایل وزوز گوش و توسعه استراتژی های درمانی جدید هستند. شواهد نشان می دهد که وزوز توسط تغییرات درشبکه های عصبی مغز ایجاد می شود، بنابراین چندین تحقیق در حال تلاش بر این فرض که سودمندی تحریک الکتریکی و مغناطیس مغز هستند. در زیر چند نمونه از موضوعات تحقیقاتی رایج آمده است:
- تحریک الکتریکی: کاشت حلزون نشان داده شده است که باعث ساپرس وزوز گوش می شود، کاشت حلزون سبب بازیابی شنوایی در افراد با کم شنوایی حسی عصبی شدید تا عمیق می شود، اما آنها برای افرادی که متحمل وزوز هستند ولی میزان باقیمانده شنوایی زیادی دارند مناسب نیستند. محققان در حال استفاده از یک روش غیر تهاجمی تحریک الکتریکی در قسمت هایی از گوش داخلی برای کاهش وزوز گوش هستند، در حالی که به شنوایی فرد آسیبی وارد نشود.
- تحریک بایمودال: تحریک آکوستیکی ممکن است در ترکیب با دیگر انواع تحریک الکتریکی بر روی زبان، سر و گردن، یا عصب واگ یک رها سازی طولانی مدت از وزوز را فراهم کند.
- تحریک مغناطیسی مکرر ترانس کرانیال(rTMS): در این روش بدون درد و غیرتهاجمی، پالس های مغناطیسی کوچک با استفاده از وسایلی که سیم پیچ مغناطیسی نامیده می شوند، به مغز ارائه داده می شود. آزمایش های اولیه از rTMS نتیج مختلطی را نشان داده است. بنابراین محققان در حال مطالعه برای جایگذاری ایده آل کویل یا سیم پیچ و تعداد جلسه درمانی برای اثرگذاری مناسب هستند.
- تحریک عمیق مغز(DBS): این روش به طور نرمال برای درمان انواع خاص اختلالات حرکتی یا روانپزشکی استفاده می شود. بعضی افراد درمان شده با این روش مشخص شده که به طور غیرقابل انتظاری علائمشان کاهش پیدا کرده است. برخلاف rTMS این روش تهاجمی بوده و نیازمند جراحی است تا الکترودها به صورت عمیق در مغز جایگذاری شوند. اگرچه نتایج اولیه تشویق کننده بوده است ولی تحقیقات بیشتری نیاز است تا این روش را به تنهایی به عنوان درمان تضمینی معرفی کنیم.
- داروها: درحالی که در حال حاضر داروی خاصی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان وزوز گوش معرفی نشده است، محققان چندین گزینه را تست کرده اند:
- محققان تشخیص داده اند که یک دارو سبب کاهش وزوز در موش شده است، آنها در حال کار بر روی نسخه انسانی هستند تا بتوانند آن را به صورت اثربخشی در انسان به کار بگیرند.
- محققان در حال مطالعه بر روی این هستند که چگونه بعد از آسیب شنوایی ایجاد شده در حلزون گوش فعالیت عصبی نورون ها در قشر شنیداری افزایش پیدا می کند. محققان در حال کار بر روی شناسایی مکانیسم های سلولی که سبب افزایش فعالیت عصبی در قشر شنیداری هستند، تا داروهایی که ممکن است سبب کنترل این فرآیند و کاهش علائم وزوز شود، را به کاربگیرند.
- ریسک فاکتورهای ژنتیکی: کم شنوایی و وزوز گوش بر روی تعداد زیادی از افراد مسن تاثیر می گذارند.دانشمندان در حال بررسی اطلاعات ژنتیکی تعداد زیادی از افراد با وزوز گوش و پیرگوشی هستند، تا ریسک فاکتورهای ژنتیکی را شناسایی کنند.
- درمانهای شخصی شده: وزوز گوش علائم متفاوتی در افرادی با اشکال مختلفی از میزان کم شنوایی دارد. نتایج از تصویربرداری مغزی در افراد مختلف با وزوز همچنین تغییرپذیری قابل ملاحظه ای از شخص به شخص داده است. بنابراین دانشمندان به دنبال اثربخش ترین برنامه درمانی برای هر شخص هستند.
در پایان یادآور می شود این مطلب اختصاصی سایت کلینیک شنوایی سنجی، سرگیجه و تعادل اسپین خرم آباد می باشد.
چنانچه شما به وزوز گوش مبتلا هستید می توانید به مرکز شنوایی سنجی اسپین خرم آباد مراجعه کنید. در کلینیک شنوایی سنجی اسپین خرم آباد ارزیابی وزوز گوش علاوه بر ارزیابی شنوایی به طور جداگانه و کامل بدون احتساب هزینه جداگانه توسط ادیولوژیست حمید فلاحت پور انجام می شود، و به شما راهکارهای درمانی متناسب با نوع وزوز گوش ارائه می شود. جهت نوبت گیری برای ارزیابی و درمان وزوز گوش در خرم آباد با شماره های 09168775699-- 06633314089 تماس حاصل فرمایید.